Gelijkstroom – PVKPN Modelspoor Den Haag

Modelspoorbaan gelijkstroom HO

Al vanaf het begin van het bestaan van onze vereniging was er de wens om naast de grote wisselstroombaan ook een gelijkstroombaan te bouwen met Nederland als thema. De leden van het eerste uur waren echter Märklin-fans en alle aandacht, middelen en energie ging dan ook naar de bouw van de wisselstroombaan. Er zijn in de afgelopen jaren wel een aantal pogingen geweest om met de bouw van een gelijkstroombaan te starten. Aangezien de aandacht gericht bleef op de Märklinbaan strandde helaas al deze pogingen. Wat betreft de beschikbare middelen (de centjes) werd ieder jaar toch nog steeds een bedrag gereserveerd voor de bouw van de gelijkstroombaan. In 2004 dreigde echter definitief de stekker uit het gelijkstroomproject te worden getrokken. Een vluchtige inventarisatie onder een aantal leden gaf als resultaat dat er eigenlijk geen animo meer was om met een nieuwe gelijkstroombaan te beginnen.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering in 2004 zou het voorstel worden ingediend om de stoppen met het gelijkstroomproject. Het kreeg tijdens deze ledenvergadering uiteindelijk een geheel andere wending. De N-baan nadert zijn voltooiing en een aantal leden dreigden “werkloos” te worden. Ook bleek tijdens de vergadering dat er nog wel degelijk belangstelling was voor een nieuwe gelijkstroom. De eerste inventarisatie bleek niet representatief genoeg. Op verzoek van het bestuur moest er een voorstel worden ingediend waarin de plannen waren uitgewerkt zodat uiteindelijk het bestuur een besluit kon nemen om alsnog door te gaan met het gelijkstroomproject.

De projectgroep bestaande uit zeven man is in de zomerperiode van 2004 druk aan de slag gegaan om de plannen in beeld te brengen en om dit op papier te zetten. Tevens was er provisorisch een treintafel gebouwd om de afmetingen duidelijk in beeld te krijgen. Al deze inspanningen resulteerde in een stevig verslag waarin alle facetten van de nieuwe gelijkstroombaan in beeld zijn gebracht:

- Baanontwerp
- Basisconcept treintafel
- Benodigde ruimte op de zolder
- Toe te passen techniek
- Reeds aanwezige materieel
- Tijdperk
- Scenery
- Kostenplaatje voor de komende jaren

Het bestuur kon uiteindelijk niet om dit verslag heen en na wat kleine aanpassingen, met name wat betreft afmetingen van de tafel, is er besloten een start te maken met het gelijkstroomproject. Er is bij de beoordeling door het bestuur in het bijzonder gelet op de beschikbare loopruimte tussen de diverse treintafels. De veiligheid voor bezoek en leden moet gewaarborgd blijven in geval van calamiteiten.

Stand van Zaken, maart 2005

Voor de techniek is gekozen voor volledig digitaal rijden. Hierdoor kan je ook eigenlijk niet meer spreken van gelijkstroom maar van het 2-railsysteem. Door de introductie van de digitale techniek in de modelspoor is er geen sprake meer van wissel- of gelijkstroom maar van een 3-rail- of 2-railsysteem. Als hart van de besturing is gekozen voor de Intellibox van Uhlenbrock en het programma Koploper van Paul Haagsma. Meerdere leden hebben privé reeds een ruime ervaring met zowel de Intellibox als met Koploper. Vanaf het moment van toestemming zijn de werkzaamheden op de zolder naar een hoger niveau getrokken en wordt er zelfs buiten de gebruikelijke tijdstippen gewerkt aan de treintafel. Het leek wel alsof ze (weer) bij een baas werkten. Maar het resultaat mag er zijn. De goede ondergrond is absoluut noodzakelijk en daarom is er veel aandacht besteedt aan de bouw van de tafel.

Hieronder volgt een fotoimpressie van de werkzaamheden tot nu toe.

Foto’s: Eddy Ikkersheim.

De restanten van de oude onderbouw

Niet alles van de oude onderbouw is verwijderd. Het skelet is aangepast voor de nieuwe tafel

Nieuw hout voor de poten en bedekking van de tafel

Er wordt rekening gehouden met het toekomstige landschap. De onderbouw is hierop aangepast

Deze foto geeft het concept van de tafel duidelijk weer. Een wand scheidt het voor toeschouwers zichtbare deel van de werkruimte. In deze werkruimte bevinden zich drie wachtvelden en er is tevens een plek ingericht voor de besturing: PC en Intellibox

Een andere blik op de nieuwe tafel. De scheidingswand is duidelijk te zien. De PC heeft reeds een plekje gekregen en wordt nu intensief gebruikt om het sporenplan in te voeren in het programma Koploper

De eerste sporen zijn gelegd. Het baanvak op dit talud was oorspronkelijk gepland voor een ertstrein van de wisselstroombaan. Op deze wijze was een (optische) integratie gepland van de beide systemen (wissel-/gelijkstroom) en een over de gehele zolder te aanschouwen lange ertstrein. Dit plan hebben we echter laten varen aangezien de aansluitingen tussen de verschillende treintafels te veel problemen zou gaan opleveren. Op dit deel van de nieuwe tafel hebben de eerste treinen een ritje kunnen rijden. Nu wordt er over gedacht om op dit traject een HSL te laten rijden.

Aangezien er nog geen bovenleiding is geplaatst worden de eerste proefritten met een modern lightrail dieseltreinstel gehouden

Stand van Zaken, maart 2011

Inmiddels zijn we een aantal jaren verder en het werd toch wel eens tijd om wat te melden over de huidige stand van zaken rond die gelijkstroombaan, ook wel bekend als de GSB. Met veel enthousiasme zijn de leden van de GSB-groep, voornamelijk overdag, bezig om hun baan vorm te geven. En dan te bedenken dat het vut’ers zijn die daar blijkbaar overdag toch nog tijd voor kunnen vinden :-).

Peco rails en wissels, Intellibox met booster, Koploper, Lenz wisseldecoders en de BMD16N terugmelder zijn de componenten van de techniek die wordt toegepast. Maar techniek rond een modelspoorbaan is niet alles, ook de scenery is van groot belang en dan blijkt dat er ware kunstenaars zitten tussen die leden van de GSB-groep.

Hieronder volgt weer een fotoimpressie van de vorderingen tot nu toe. Er zijn opnames bij uit 2008 maar ook recenter uit 2011.

Foto’s: Hans van Hagen

Een aantal jaren wordt er al druk gebouwd op de tafel…

…en onder de tafel

Onder de baan tref je onder andere dit aan: de wisseldecoder…

..de wisselmotoren…

..en stopspoelen voor het Faller Car System

Speciaal voor het testen van het Faller Car System is een oude schoolbus uit Duitsland gehuurd.

Want de GSB is een modelspoorbaan met eem Nederlands landschap

Op deze foto is duidelijk de testrit van de Duitse schoolbus zichtbaar die net vertrekt van de halte bij het station

Het is druk in het Centraal Station van de GSB. Er wordt druk getest om te controleren alle systemen naar wens functioneren. Aan het materieel is duidelijk te zien voor wel welk tijdperk de GSB-groep heeft gekozen

Dat materieel staat opgesteld in de schaduwstations achter de scheidingswand. Hier een mat46 van LIMA

Een Blokkendoos en E-loc serie 1000 van Roco. We zien ook de staart van de VAM trein, getrokken door een 2200

De VAM-trein gezien van voren. De VAM-wagons hebben in een grijs verleden op de wisselstroombaan gereden. Daar werden deze verbannen om de realiteit niet teveel geweld aan te doen. De wisselstroombaan heeft een Duits thema en daar paste die VAM-trein niet in. Op de GSB komt deze trein natuurlijk volledig tot zijn recht. Om de wagons weer geschikt te maken voor de GSB zijn alle assen vervangen voor gelijkstroom-assen.